ST. ROKOS 50.000.000 TONS OF LANDSCAPE
Scroll down for English
Η έκθεση σου είναι:
Είναι η σχέση των τοπίων και της φύσης με τις σύντομες ανθρώπινες ιστορίες, είναι γενικότερα σαν μικρά στιγμιότυπα προσωπικών ανθρώπινων ιστοριών, που όμως πρακτικά προέρχονται από δικές μου εμπειρίες.
Γιατί πολλά μικρά καρέ σε ένα μεγάλο θέμα:
Ήθελα να κάνω αυτή την αντιπαράθεση ανάμεσα στον μεγάλο όγκο της φύσης και του τοπίου και όπως θα δείτε τα δύο τρίτα της σύνθεσης είναι συνήθως ψυχεδελικά τοπία με βουνά, πεδιάδες, ποτάμια, καταρράκτες , ενώ δίπλα υπάρχουν ανθρώπινες ιστορίες οι οποίες είναι σαν graphic novel. Δηλαδή υπάρχει μια αφήγηση που δε βγάζει τελείως νόημα, αλλά έχει έναν κοινό παρονομαστή.
Τα πορτοκαλί στοιχεία. Βλέπε φλόγες, καρποί που αναφέρονται:
Ξεκίνησα να κάνω, να βάζω τις φλόγες αυτές, τις πυρκαγιές ας το πούμε, όταν ξεκίνησαν οι πυρκαγιές στην Εύβοια, τότε που κάηκε όλη η Εύβοια πριν από μερικά χρόνια…και τότε από τα νεύρα μου άρχισα να χαλάω κάποια καρέ των έργων που είχα ήδη ζωγραφίσει ή να προσθέτω επιθετικές φωτιές , στα τοπία που ήδη υπήρχαν. Μετά σκέφτηκα ότι η φωτιά είναι ένα στοιχείο της φύσης που δεν είναι μόνο επιθετικό και επικίνδυνο. Και έτσι μου άρεσε η ιδέα σε κάθε ανθρώπινη ιστορία να υπάρχει μια φωτιά φλόγα ή κάτι τέτοιο που τη μία να είναι επιθετική και τρομακτική και απειλητική και την άλλη να είναι πιο φιλική, να συμβολίζει μια μουσικότητα ή μια όμορφη στιγμή. Και έτσι υπάρχουν σε όλα τα καρέ των ανθρώπινων ιστοριών και από μια διαφορετικού τύπου φλόγα.
Όπως και οι καρποί;
Και οι καρποί είναι ακόμα πιο σαφές πια ότι με τα ίδια χρώματα της φωτιάς υπάρχει ένα θετικό στοιχείο, αυτοί οι καρποί είναι τα κουμκουάτ και επειδή έχει τα ίδια χρώματα με τη φωτιά, αλλά είναι και ένα νόστιμο φρούτο, ή ξινό ή γλυκό, όπως είναι κι η ζωή, το έβαλα και αυτό έτσι.
Αν σου έλεγε κάποιος ότι η παλέτα σου, όταν δεν είναι ασπρόμαυρη θυμίζει παιδικό καλοκαιρινό παγωτό, τι θα έλεγες;
Ότι θυμίζει καλοκαιρινό παγωτό, παιδικό καλοκαιρινό παγωτό (γέλια). Κοίταξε, υπάρχουν και πολλά στοιχεία λόγω της φύσης και κάποια πράγματα που κάνουμε ως παιδιά είναι να προσπαθήσουμε να ζωγραφίσουμε βουνά, ουρανούς, σύννεφα, ήλιους κλπ. Ήθελα πάρα πολύ να παίξω με αυτό το πράγμα, δηλαδή να υπάρχει μια αυθόρμητη παιδικότητα μέσα σε κάποια έργα και που να περικλείουν ένα πολύ σοβαρό και ενήλικο περιεχόμενο. Και μάλιστα σε δύο έργα μπορεί και παραπάνω σε τρία έργα νομίζω έχουν ζωγραφίσει παιδάκια φίλων μου, δηλαδή ένα. Ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της σύνθεσης του κεντρικού έργου που είναι. Θα σου δείξω καταλάβεις ποιο.. Εδώ όλο το κάτω αριστερό μέρος είναι ζωγραφισμένο από ένα παιδάκι τεσσάρων χρονών. Τώρα είναι έξι. Όπως και σε ένα γλυπτό. Σε ένα ωραίο σημείο υπάρχουν κάποια φυτά, κάποια λουλούδια που είναι ζωγραφισμένα από την Ίριδα. Η Ίριδα είναι κόρη του φίλου μου, του Κωνσταντίνου και της Δανάης.
Πες μου κάτι για τα γλυπτά, καταρχάς γιατί αυτή η φόρμα;
Σε μια έκθεση με τίτλο 5.000.000 τόνοι τοπίων ήθελα να υπάρχει και ένας όγκος τρισδιάστατος. Ένα γλυπτό στην αρχή μετά προέκυψαν τρία. Μου ήταν απαραίτητο και αναγκαίο να υπάρχουν στοιχεία γλυπτικά μέσα σε αυτή την έκθεση τη συγκεκριμένη. Τα γλυπτά τα έφτιαξα με τον πατέρα μου, τον Κυριάκο, το Ρόκο, που είναι γλύπτης από ένα σχέδιο που είχα κάνει πριν από τρία χρόνια με τίτλο Ενθύμιο 1. Όπου είχα φτιάξει ένα βουνό από σύννεφα ή από κύματα ή από βράχους, όπως θέλει το διαβάζει ο καθένας μας. Είχα ζωγραφίσει στην κορυφή μια παρέα ανθρώπων που έκαναν διάφορα πράγματα τα οποία δεν είναι ακριβώς κατανοητά στον θεατή τι κάνουν. Ούτε σε μένα λογικά .Αυτή τη σύνθεση που την έκανα και ζωγραφικά σε τέσσερις πέντε παραλλαγές, θέλησα να την κάνω και σε τρεις παραλλαγές γλυπτικές και σε μία παραλλαγή σε σκηνογραφία. Είναι πάλι η σχέση των ανθρώπων με το μεταφυσικό στοιχείο. Στο βουνό αυτό υπάρχουν ζώα, υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχουν κάποιες καταστάσεις και στην κορυφή πάντα υπάρχει μια παρέα ανθρώπων που κάτι κάνει.
Υπάρχει κάποιος συμβολισμός στο ότι στην κορυφή υπάρχει αυτή η παρέα ανθρώπων; Έχει να κάνει με την κατάκτηση;
Συνήθως είναι αυτό, είναι η κατάκτηση, η εκμετάλλευση του φυσικού τοπίου. Αλλά όχι πάντα με αρνητικό τρόπο, δηλαδή και ανάλογα με το έργο αλλά και αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο να κάνουν από μια απλή παρατήρηση ή ένα θαυμασμό της φύσης ή οτιδήποτε τέτοιο, μέχρι να να φυτεύουν σπόρους ή να εκμεταλλεύονται άσχημα το φυσικό τοπίο… δηλαδή είναι και η στάση των ανθρώπων και η σχέση τους μεταξύ τους και η σχέση τους με το βουνό,.. αυτό είναι ανοιχτό σε πολλές ερμηνείες.
Κάτι που θα ήθελες να μοιραστείς, ανεξάρτητα από ερωτήσεις για την έκθεση σου;
Πολλοί με ρωτάνε για το τοπίο με τα τσιγάρα. Άμα το πρόσεξες αυτό. Εκεί, ήθελα να φτιάξω ένα όμορφο τοπίο με ένα απεχθές υλικό. Δηλαδή σκεφτόμουν τι μπορεί να είναι αυτό το απεχθές υλικό που να μπορώ να το πλάσω έτσι ώστε στο τέλος να είναι ένα φυσικό, όμορφο τοπίο, αλλά που να προκαλεί και ένα δέος ή μια απορία ή και μία αποστροφή ίσως. Και επέλεξα να κάνω τις τσαλακωμένες γόπες από τα αποτσίγαρα, που σαν σχήμα και όλα μαζί σαν μάζα, νομίζω ότι δημιουργήθηκε ένα πολύ όμορφο βουνό.
Επίσης όλα αυτά τα στοιχεία που βλέπετε εδώ πέρα τα ενώνει το animation, αυτό το εξάλεκτο που υπάρχει στην οθόνη, για το οποίο, ένα ζευγάρι που το παρακολουθούσε έτσι πολύ προσεκτικά και είχε πολλές απορίες για την έκθεση, όταν είδε το animation και τελείωσε, είπε “συγχαρητήρια” μου λέει “τώρα καταλάβαμε” πάνω κάτω σε γενικές γραμμές αυτά που έχεις στο μυαλό σου και την αφήγηση που θέλεις να πεις. Νομίζω ότι το κάνει λίγο πιο κατανοητό αλλά πάλι σε έναν ονειρικό και ανοιχτό σε ερμηνείες τρόπο. Τη μουσική την έχει γράψει ο Jim Sclavunos από τους Bad Seeds και ο Nick Cave παίζει πιάνο και το animation δουλέυτηκε από τον Αύγουστο του 24 μέχρι τον Φεβρουάριο του 25. Μαζί με τον animator, τον Φωκίωνα Ξένο που δουλεύουμε τα τελευταία χρόνια μαζί. Και Να πω για το βιβλίο της έκθεσης για το λεύκωμα. Την έκθεση τη συνοδεύει ένα λεύκωμα που είναι από τις εκδόσεις Στερέωμα, είναι χωρισμένο σε πέντε κεφάλαια για να γίνεται πάλι μια κατηγοριοποίηση και να γίνεται πάλι πιο κατανοητό στην αφηγηματική ροή της έκθεσης. Έχει όλα τα έργα της έκθεσης και πάρα πολλές λεπτομέρειες μέσα στα κεφάλαια. Έχει ένα κείμενο δικό μου, ένα του Αμερικανού εικαστικού Michael Berryhill, ένα κείμενο της Μαρίας Παπαδήμα, καθηγήτριας του ΕΚΠΑ και μεταφράστρια και πέντε ποιήματα, ένα ανά κεφάλαιο της ποιήτριας Δανάης Σιώζου.
Σ’ ευχαριστώ πολύ.
Your exhibition is about?
It’s about the relationship between landscapes, nature, and brief human stories. More broadly, it’s like a series of small snapshots of personal, human moments — though in practice, they mostly stem from my own experiences.
Why so many small frames within a larger theme?
I wanted to create a contrast between the vastness of nature and landscape — which, as you’ll see, takes up about two-thirds of each composition, usually rendered as psychedelic scenes with mountains, plains, rivers, waterfalls — and these small human stories positioned beside them, almost like panels from a graphic novel.
There’s a narrative thread, but it’s not entirely linear or clear. Still, everything shares a common emotional denominator.
The orange elements — the flames, the fruit — what’s their narrative?
I started painting flames — or wildfires, more accurately — around the time the fires broke out in Evia a few years ago. The whole island burned, and I was so angry, I began to “ruin” some of the frames in works I’d already painted by adding violent flames to existing landscapes.
Later, I realized that fire isn’t just destructive or dangerous — it’s also a natural force. So I liked the idea of including a flame or fire in each human story — sometimes aggressive, frightening, and threatening, and other times gentle, symbolizing warmth, music, or a beautiful moment. That’s why every frame of the human scenes features a flame — each one a different kind.
And the fruit?
Yes, the fruit plays into that too. It’s even more clear now — using the same fiery color palette, the fruit adds a positive element. They’re kumquats. Since they share the same orange tones as fire, but they’re also a tasty fruit — sometimes sweet, sometimes sour, like life — I included them as a symbol of that duality.
If someone told you your palette — when it’s not black-and-white — looks like summer ice cream for kids, what would you say?
That it totally does! Like summer ice cream, childhood summer ice cream (laughs). Look, a lot of this comes from nature, and when we’re kids, some of the first things we try to draw are mountains, skies, clouds, suns. I really wanted to play with that — to let a sense of spontaneous childlike energy run through some of the works, but infused with serious, adult meaning.
In fact, in two or three pieces, children of friends actually painted parts. For example, in one of the central works — I’ll show you, you’ll see what I mean — the entire lower left section was painted by a four-year-old child. She’s six now.
Even in one of the sculptures, there’s a beautiful section with plants and flowers that were drawn by Iris — the daughter of my friends Konstantinos and Danae.
Tell me something about the sculptures — first of all, why this form?
In an exhibition titled 5,000,000 Tons of Landscapes, I wanted to include a three-dimensional volume — a sculpture. Initially, it was just one piece, but eventually, it became three. It felt necessary and essential for sculptural elements to be part of this particular show. I created the sculptures with my father, Kyriakos Rokos, who is a sculptor, based on a drawing I made three years ago called Souvenir 1.
In that drawing, I had imagined a mountain made of clouds, or waves, or rocks — it’s up to the viewer how to interpret it. At the top, I had painted a group of people doing various things that aren’t exactly clear to the viewer. Honestly, they’re not clear to me either. I created this composition in four or five different painted versions, and I wanted to explore it again in three sculptural versions and one scenographic version.
It’s once again about the relationship between people and the metaphysical. On this mountain, there are animals, people, certain scenes — and at the top, there’s always this group of people doing something.
Is there a symbolic meaning to this group of people being at the summit? Is it about conquest?
That’s usually what it is — conquest, exploitation of the natural landscape. But not always in a negative sense. It depends on the piece. I also leave open the possibility that these people are simply observing or admiring nature, or maybe planting seeds, or perhaps exploiting the landscape destructively.
It’s about people’s stance — their relationship with one another and with the mountain. That’s open to many interpretations.
Is there anything else you’d like to share, regardless of the questions about your exhibition?
A lot of people ask me about the landscape made of cigarette butts. If you noticed that — I wanted to create a beautiful landscape using a repulsive material. I thought about what kind of material could be unpleasant, but which I could mold into something that, in the end, looks like a natural and beautiful landscape — something that might also evoke awe, confusion, or even revulsion.
So, I chose to use crumpled cigarette butts. As individual forms and as a mass, I think they created a very beautiful mountain.
Also, everything you see here is tied together by the animation — the six-second loop playing on the screen. A couple watching the exhibition very attentively, with many questions, saw the animation and, when it ended, said: “Congratulations. Now we get it — more or less — what you’re trying to convey and the narrative you want to tell.”
I think it makes things a bit more understandable, but still in a dreamlike and open-ended way. The music was composed by Jim Sclavunos from the Bad Seeds, with Nick Cave on piano. The animation was developed from August 2024 to February 2025, together with the animator Fokion Xenos, whom I’ve been working with for the past few years.
Also, I should mention the exhibition book. It’s published by Stereoma Editions and structured into five chapters to help categorize and make the narrative flow of the exhibition clearer. It includes all the works and lots of detailed content within each chapter.
There’s a text by me, one by American visual artist Michael Berryhill, one by Maria Papadima — a professor at the University of Athens and a translator — and five poems, one per chapter, by poet Danae Siozou.
Thank you very much.
